Zwitserland-kenner en prof economie David Stadelmann kwam het succes van het fiscale federalisme in Zwitserland uitleggen: de hoge lokale autonomie van de Zwitsers zorgt voor een performante overheid die erin slaagt om ook de belangen van de komende generaties te vrijwaren door een lage schuldgraad.

Kamerfractievoorzitter Peter De Roover loofde het zelfvertrouwen van de Zwitsers om hun kantons, hoe klein ook, de autonomie te geven om zelf hun beleid vorm te geven. Hij riep de Franstaligen op tot vertrouwen in eigen kunnen: “Cliëntelisme als levensverzekering, graaicultuur en politieke en maatschappelijke verstarring zijn geen onontkoombare natuurwetten. Neem uw lot in eigen handen.”

Breken met de Belgische ziekte

Kamerlid Jan Spooren, expert in de sociale zekerheid, lichtte toe hoe de N-VA die Zwitserse succesrecepten wil toepassen via het confederalisme. Zo moet er gebroken worden met de Belgische ziekte van iedereen bevoegd te maken, maar niemand verantwoordelijk. Alleen Veiligheid, Defensie, Buitenlandse zaken en een beperkt aantal financiële afspraken blijven nog op het confederale niveau. Dat betekent meteen ook dat het met een heel aantal politieke mandaten en structuren minder kan. De Senaat wordt afgeschaft, de Kamer gereduceerd tot vijftig afgevaardigden van de deelstaten, de confederale regering krimpt in tot zes ministers en ook de deelstaten rationaliseren.

In het confederalisme worden de deelstaten niet alleen verantwoordelijk voor de eigen uitgaven maar ook voor de inkomsten. Het Belgische dotatiefederalisme leidt tot weinig uitgavendiscipline en dus tot hogere belastingen en hogere schulden. Spooren ging uitvoerig in op Brussel, dat sinds de zesde staatshervorming jaarlijks een half miljard extra krijgt, maar waar de bestuurders zelfs het economisch belang van hun luchthaven niet inzien. De N-VA wil al langer een opkuis van de Brusselse structuren: minstens 500 politieke mandaten minder en een fusie van de 19 gemeenten, de 19 OCMW’s en de 6 politiezones.

Ten slotte moet ook de solidariteit transparant worden. Vandaag betaalt een gemiddelde Waal tot twintig procent minder belastingen dan de gemiddelde Vlaming, terwijl Wallonië een grotere publieke sector en een groter aandeel in de sociale uitgaven heeft. “In Vlaanderen is de PS lang de belichaming van dat model geweest, maar het is de staatsstructuur zelf die ervoor zorgt dat Wallonië en Brussel economisch ter plaatse blijven trappelen“, besluit Spooren.

België op zijn Vlaams besturen

De politieke toestand in Wallonië en de schandalen rond de PS domineerden de gesprekken achteraf. Vlaams fractievoorziter Matthias Diependaele, een van de drijvende krachten achter Objectief V, herhaalde de communautaire strategie van de N-VA nog eens: “We hebben gekozen om België op zijn Vlaams te besturen. De concurrentiekracht is versterkt en er zijn economische hervormingen doorgevoerd. Vandaag draait de jobmotor op volle toeren: in Vlaanderen, maar ook in Wallonië en Brussel. Op de veiligheidsdepartementen en op het vlak van asiel en migratie hebben we een omslag kunnen realiseren, ook tot tevredenheid van de gewone Waal. De uitkomst van die strategie kan niemand voorspellen, maar in Franstalig België zijn er dingen in beweging die nog nooit in beweging zijn geweest.”

Een verslag van onze eerste en tweede studievoormiddag over confederalisme vind je hier en hier.

Bekijk hier de integrale uiteenzetting van David Stadelmann op de studiedag

Start video

Bekijk hier de integrale uiteenzetting van Jan Spooren op de studiedag

Start video

Bekijk hier de integrale uiteenzetting van Peter De Roover op de studiedag

Start video