(c) Emy Elleboog
Vlaanderen heeft sterke basis
De Europese defensie- en veiligheidsmarkt groeit snel. Ook Vlaanderen heeft sterke bedrijven en kennisinstellingen in sleuteldomeinen zoals maritieme technologie, luchtvaart en drones, ruimtevaart, artificiële intelligentie, cyberveiligheid, biotechnologie, autonome systemen en technologie die data over omgeving, energie en locatie inzet voor veiligheid en defensie.
Deze sterktes wil VISD omzetten in projecten die klaar zijn om onze eigen defensie te versterken, voor Europese of NAVO-samenwerking en export.
Concreet brengt Vlaanderen bedrijven, onderzoekscentra en overheid samen rond technologische trajecten, met duidelijke prioriteiten en een focus op toepassingen die aansluiten bij noden in ons eigen land, maar ook op niveau van de EU en de NAVO.
Investeren om meer te exporteren
Om die ambitie waar te maken, trekt Vlaanderen de investeringen fors op. Vlaams minister-president Matthias Diependaele kondigt een groeipad aan van 5 miljoen euro vandaag naar 50 miljoen euro per jaar tegen 2029.
“Vlaanderen heeft sterke innovatieve bedrijven en kennisinstellingen in de defensie- en veiligheidssector. Om deze Vlaamse toptechnologie door te laten groeien van proefprojecten tot effectieve projecten die klaar zijn voor onze eigen defensie of Europese en NAVO-samenwerking, trekken we de investeringen op. Zo versterken we de productie in Vlaanderen, de export uit Vlaanderen en het grotere plaatje van onze Europese veiligheid”, aldus Diependaele.
Actieve begeleiding als extra wapen
Naast investeringen voorziet VISD ook in actieve begeleiding. Vlaamse bedrijven krijgen ondersteuning bij het vinden van partners, het aansluiten bij Europese programma’s en het gebruik van test- en onderzoeksinfrastructuur.
Daarnaast zet Vlaanderen in op meer internationale zichtbaarheid van de sector, onder meer via ‘Defence in Flanders Days’. Dat vergroot de kans dat nieuwe technologie ook effectief in Vlaanderen wordt geproduceerd en dat de toegevoegde waarde hier blijft.
Nood aan geactualiseerd wapenhandeldecreet
Die economische ambitie vraagt een regelgevend kader dat meewerkt. Daarom actualiseert de Vlaamse Regering het wapenhandeldecreet, dat de in-, uit- en doorvoer en overbrenging van militaire goederen, civiele vuurwapens, essentiële onderdelen en munitie regelt. Het bestaande decreet uit 2012 werd door de sector ervaren als complex en weinig flexibel, wat deelname aan internationale samenwerkingsprojecten bemoeilijkte.
"Het nieuwe decreet stemt de Vlaamse regels nauwer af op het Europese kader, biedt bedrijven meer rechtszekerheid bij internationale samenwerking en zorgt ervoor dat we sneller zullen kunnen inspelen op economische opportuniteiten", zegt Diependaele.
Risicogebaseerde aanpak met strenge controle
“Minder regeldruk en meer rechtszekerheid voor Vlaamse bedrijven, binnen een Europees gelijk speelveld. Dat is waar het nieuwe wapenhandeldecreet om draait”, aldus Diependaele. Concreet kiest Vlaanderen voor een risicogebaseerde aanpak, waarbij de zwaarte van de vergunningsprocedure wordt afgestemd op de gevoeligheid van de transactie.
Zo kunnen Vlaamse bedrijven vlotter militaire goederen en onderdelen leveren binnen de EU en aan vaste partnerlanden zoals NAVO-bondgenoten. Voor intra-Europese samenwerking en erkende defensieprogramma’s worden procedures vereenvoudigd en doorlooptijden verkort. Tegelijk blijft Vlaanderen streng voor landen onder sancties, actieve conflictzones en bestemmingen met risico op mensenrechtenschendingen. Denk aan Rusland of Iran. Daar blijft een volledige vergunning en grondige eindgebruikcontrole verplicht. Het exportverbod voor wapens naar Israël blijft behouden.
“Met een risicogebaseerde aanpak kunnen we waar mogelijk vrijstellingen toepassen en vergunningstrajecten versnellen, met name met betrouwbare partners. We behouden wel degelijk strenge controles zodat Vlaamse technologie niet terechtkomt bij afnemers die we absoluut niet steunen”, vult Vlaams minister-president Matthias Diependaele aan.
Eén economisch verhaal
“VISD en het nieuwe wapenhandeldecreet vormen samen één sterk Vlaams economisch verhaal. Door innovatie te versnellen én export mogelijk te maken, vergroot Vlaanderen de kans dat nieuwe technologie leidt tot investeringen, productie en hoogtechnologische jobs in Vlaanderen”, besluit Vlaams minister-president Matthias Diependaele.
