De wachtlijst voor een sociale woning bestaat uit twee soorten kandidaat-huurders, enerzijds zijn er de nieuw ingeschrevenen en anderzijds zijn er een groot aantal huidige sociale huurders die op de wachtlijst staan om een andere woning aan te vragen, de zogenaamde mutaties. Zo’n 24.000 mensen op de wachtlijst behoort tot deze laatste categorie. 

Aanbodbeleid

“Het aanbod van sociale woningen moet omhoog, en daar maken we werk van”, zegt Matthias Diependaele. Met de fusies naar woonmaatschappijen zorgen we voor een performantere sector en versterkt bouwritme. En met ons plan voor gemengde projecten zal ook de private bouwsector zijn steentje bijdragen aan de extra bouw van sociale woningen, én van meer betaalbare woningen in het onderste segment van de private huurmarkt.”

Cijfers

Het aantal wachtenden op de lijst voor een sociale woningen stijgt dan wel, maar die stijging is dalende, van 18 procent in 2016 naar 8 procent in 2021. Daarenboven stijgt ook het aantal toewijzingen per jaar. In 2021 werd er aan 11.277 kandidaat huurders een sociale woning toegewezen. Dat betekent 10 procent meer toewijzingen dan in 2020. Van die toewijzingen gebeurde er een kwart na een wachttijd van minder dan een of twee jaar. De gemiddelde wachttijd bedraagt nu 3 jaar en 10 maanden.”

Vertekend beeld

Normaliter gebeurt er om het andere jaar een actualisatie van de wachtlijst. Dit gaat gepaard met een aanzienlijk volume aan schrappingen van kandidaat-huurders en ook het bijwerken van de gegevens waardoor fouten eruit gefilterd worden. Minister Diependaele: “Nu de actualisatie uitzonderlijk 2 jaar op rij niet gebeurd is wegens de coronapandemie, krijg je een vertekend beeld.”

Huurpremie

Wie op een wachtlijst voor een sociale woning staat, leeft niet op straat.  Wie vier jaar of langer op de wachtlijst staat, kan een beroep doen op de Vlaamse huurpremie om zijn huur op de private markt mee te ondersteunen. Matthias Diependaele verduidelijkt: “We hebben nog nooit zoveel huurpremies alsook huursubsidies uitgekeerd als in 2021. In totaal werd voor meer dan 88,25 miljoen euro aan premies en subsidies uitgekeerd.”

Geen oneindige huurcontracten meer

Contracten zijn nu ook eindig in de tijd. Zo komt er ook meer verloop. “Een sociale woning wordt een eindig gegeven. Daarom voeren we sinds 2017 geen huurcontracten meer in voor onbepaalde duur. De nieuwe contracten lopen sindsdien maar voor negen jaar. Vanaf 2026 moeten we daar het effect van zien. We zullen dus na die negen jaar grondiger onderzoeken of huidige huurders nog voldoen aan de voorwaarden. Is dat niet het geval, dan moet die plaats maken voor kandidaat-huurders die er echt nood aan hebben”, zegt Matthias Diependaele.

Voortgangstoets

Een sociale woning is geen LEGO-doos. Vlamingen beseffen maar al te goed dat je van vandaag op morgen geen woning bouwt. Daar komt veel meer bij kijken dan gewoon geld voorzien. Maar we monitoren wel de lokale besturen op hun groei in aanbod van sociale woningen op hun grondgebied. Diependaele: Met de voortgangstoets meten we of het aanbod van sociale woningen op het grondgebied van lokale besturen volgens een bepaald ritme blijft groeien. Het is positief om vast te stellen dat er 109 gemeenten hun doel hebben bereikt, dat is 10 procent meer dan bij de vorige meting. 139 gemeenten die niet op schema zitten om hun doel te bereiken, moeten een plan van aanpak voorleggen.”